Netflix “Belgesel Serisi” kategorisinde yer alan “Dr. Stutz” filmi pek çoğumuzun ilgisini ve beğenisini hızlı bir şekilde kazandı. Bu belgeseli ilginç kılan; geliştirdiği metodlar(The Tools) nedeniyle Hollywood camiasında revaçta olan bir terapist ile hastası arasında geçen terapi seanslarından oluşması ve bu çerçevede konuşulanlar. Ancak burada konuşulanları samimi hale getiren şey, terapist Stutz'ın da her şeyi çözmüş bir 'guru' edasında olmayışı.
Hasta/ yönetmen koltuğunda ise yine “The Wolf of Wall Street” ,“Dont’ Look Up” gibi popüler filmlerden tanıdığımız bir sima; Jonah Hill.
Belgesel, yer yer espriler eşliğinde, bu ikilinin ; insan psikolojisi, kendi yaşam deneyimlerinde nasıl ilerledikleri ve Dr. Stutz, “The Tools” adını verdiği yöntemleri açıklaması ile ilerliyor.
Meraklılarına hemen söyleyelim Dr. Stutz belgeselinin imdb puanı: 7,9 ancak filmin içeriği paha biçilemez. Biz de burada Phil Stutz'ı kısaca tanıdıktan sonra, Stutz’ın bahsettiği bu yardımcı araçları başlıklar halinde derleyeceğiz.
Phil Stutz Kimdir?
Dr. Stutz, New York Üniversitesi’nde tıp eğitimini tamamladıktan sonra klinik stajını Metropolitan Hastanesi’nde yapmıştır. Daha sonrasında hapishane psikoloğu olarak Rikers Adası’nda görev yapmış devamında da New York’taki kliniğinde terapi seansları yapmaya devam etmiştir.
Dr. Stutz Kitapları
Phil Stutz’ın Barry Michels ile birlikte yazdığı iki kitabı bulunmaktadır. Bahsi geçen destek araçlarını anlattığı ilk kitabı “The Tools” 2012 yılında çıkmıştır. Stutz, burada “gölge” yi kabul etmek, hayat enerjisini açığa çıkarmak ve kendilik algısı ile ilgili beş ayrı araçtan bahsetmektedir.
2017’de çıkan “Coming Alive” kitabında ise ‘Part X’ (X Faktörü)’in hayatımızdaki negatif etkileri ve bu etkilerle başa çıkmanın yöntemlerini açıklamıştır. Dr. Stutz’ın her iki kitabı da 'New York Bestseller' kategorisine girmiştir.
"The Tools"
Film, aslında bir terapi seansının kaydedilmesi ve ardındaki motivasyon ise Hill’in buradaki tekniklerden başkalarının da faydalanabilmesi düşüncesi. Stutz’ın alameti farikalarından birisi de bu araçları anlatırken basit görseller çizerek çeşitli kartlar kullanması.
Dr. Stutz, filmin en başında zaten bu araçları neden ve nasıl geliştirdiğini anlatıyor. Ancak kısaca bahsetmek gerekirse, amaç geleneksel psikoloji yaklaşımında olduğu gibi; gelen hastayı nötr bir şekilde dinlemektense, ona araçlar vererek yavaş da olsa kendisindeki değişimi fark etmesini sağlamaktır.
Filmi hop diye izledik bitti, bir buçuk saat nasıl geçti anlamadık ama keşke söylenenler derli toplu bir yerde olsaydı diyenler varsa şimdi sizi buraya alalım!
Stutz’ın ifadesiyle, depresyonda olan kişi hayatta yönünü kaybetmiş ve aslında amacını bulmaya çalışan kişidir. Bu süreçte kendini, tembellik ve disiplinsizlikle suçlarken, kişi bir taraftan da hayatta ne yapacağını bulana kadar durmaya karar vermiş gibidir. Bu yüzden burada ilk atılacak adım “hayat enerjisi” üzerinde yoğunlaşmaktır.
"Dr. Stutz" Filmi ve İyi Hale Giden Yolda 10 Madde ile "The Tools"
1) Hayat Enerjisi (Life Force)
Hayat enerjisi üç aşaması olan bir piramit gibi düşünülebilir.
Piramidin ilk basamağında bedenle ilişki yer alır. Kişinin beslenme, egzersiz ve uyku düzenine işaret etmektedir. Dr. Stutz depresif kişinin bu çerçevede bedeni ile olan ilişkisini iyileştirmesinin %85 gibi bir oranda ruh hali değişimini sağlayacağını söylemektedir.
Piramidin ikinci basamağında diğer insanlarla ilişkilerin iyileştirilmesi yer alır. Depresyonda olan insanlar hayattan ve diğer insanlardan uzaklaşmaya başlarlar ancak insanlarla bağ kurmak ruh halini olumlu yönde etkilemektedir.
Son basamakta ise kişinin kendisi ile olan ilişkisi yer almaktadır. Bilinçaltı ile ilişki kurabilmek için içeriğinden bağımsız olarak devamlı yazmak ve yazarak bu bağlantıyı geliştirmek önerilmektedir.
2) X Parçası (Part X)
X Parçası kişinin yargılayıcı, anti sosyal tarafıdır. Kişinin potansiyelini gerçekleştirmesini istemez ve gelişimini engellemek ister.
Bir nevi hikayelerdeki kötü karakter gibidir ancak o olmadan gelişim ve ilerleme de olmaz.
Part X insanın en ilkel korkusu ile bağlantılıdır ve her ne kadar uzaklaştırmak istesek de ondan kurtuluş yoktur. Part X ortaya çıktığında onu fark etmek ve araçları kullanmak önemlidir. Bu yüzden Stutz’ın önerisi, gerçekliğin 3 aşamasını kabul etmektir; acı, belirsizlik ve daimi çaba.
3) İnci Dizisi (String of Pearls)
Gidilen yolda motivasyonu sağlamak için bir araçtır. Eyleme dönüştürdüğümüz alışkanlıklara herhangi bir değer (büyük veya küçük gibi) atfetmeden bakmak ve sonraki inciyi yine kendimizin eklediğini görerek ilerleyebilmektir.
Ancak bu incilerden kusursuzluk beklemiyoruz, içlerinde bir siyah nokta, bok, (yani beklentiye uymayan bir şey) illa olacak bunu kabul ederek ilerlemeye devam ediyoruz.
4) Gölge (The Shadow)
Gölge; dünyaya göstermekten utandığımız ve saklamak istediğimiz tarafımızdır. Bize ait olan utanılan parçamızdır.
Ancak biz ne kadar saklamak istesek de onunla iletişim kurup, onu gözetmedikçe sürekli ilgiyi oraya çekmek ister ve bizi içinde bulunmak istemediğimiz eylem ve durumlara sürükler.
Görmezden geldiğimiz bu gölge tarafımıza ne istediğini sorarak üzerinde çalışmak kendimizi bütün hissetmek için ihtiyacımız olan bir şeydir.
*Dışsal Otoriteden Sakladığımız Gölge Yan - Donma Hali
**Gölgeyi Kabul ile İçsel Otoriteden Dışarıya Doğru Kendini İfade Etme
5) Yanılsamalar Diyarı (Snapshot)
Modern insan, çeşitli şekillerde bir amaca ulaşmak için güdülenmiştir. Çevremizdeki dünya, medya ve kültür bu amaçlar çerçevesinde bir imaj, dondurulmuş bir kare yerleştirmiştir zihnimize. Devamlı o mükemmel ana ulaşmak için çabalar dururuz ancak asla ulaşamayız. Bir taraftan da o imajı gerçekleştirince her şeyin hallolacağına dair bir inanç geliştiririz. O mükemmel dünyanın olmadığını, gerçekliğin acı, belirsizlik ve daimi çabadan oluştuğunu fark etmek önemlidir.
6) Labirent ( The Maze)
Her insan için bir labirent vardır ve bu geçmiş olaylara takılarak bu labirentte takılıp kalma ihtimali herkes için çok yüksektir. Bu labirent X parçasının bir ürünüdür ve devamlı adalet ister, geçmişteki olaylar ve kişiler hakkında devamlı konuşmak ister. İlerleme buraya takılı kalmadan eylemlere ve içinde bulunulan ana odaklanarak gerçekleşecektir. Zihnin adalet arayışına ise bir sonraki araç önerilmektedir.
Akışta Olmayı Seçmek - Hayata Devam Özgürlüğü ya da Geçmişte Takılı Kalmak - Labirent
7) Aktif Sevgi (Active Love)
Başımıza kötü bir şey geldiğinde veya bir haksızlığa uğradığımızda adalet arayışında oluruz ve bu çok normaldir. Çünkü ortalama bir insan denge ister ancak bu dengeyi dışardan beklemek yerine eyleme geçerek tatmin olabilir kendimizi tam hissedebiliriz. Hatasız veya mükemmel olamayız tabi fakat kendimize acıdığımız yerden çabuk çıkmamız ve bitmeyen irademizle devam etmemiz gerekmektedir. Aktif sevgiyi canlandırdığımız her sefer bizi arada kendimize acıyarak geçirdiğimiz zamanın israfından biraz daha korur.
Aktif sevgi; sevgiden oluşan bir dünya hayal etmekle ve bu düşüncede yoğunlaşmakla başlar. Daha sonra sevmediğimiz/ bize haksızlık etmiş olduğunu düşündüğümüz kişiye odaklanır ve bu sevgiden biraz da ona gönderdiğimizi imgeleriz. O kişinin bedenine gerçekten bir sevgi akışı olduğunu hissetmeye odaklanırız. Buradaki amaç kimseyi affetmeye çalışmak değildir. Aksine bu eylemi kendimiz için, geçmişe takılı kalmadan kendi bedenimizde bütün hissetmek için yaparız ve bizi zaman kaybından korur.
8)Radikal Kabullenme (Radical Acceptance)
Yolunda gitmeyen bir şeyler olduğunda tamamen bırakmak veya o durumu çözmeyi ertelemek yerine şu anda ne yapabilirime odaklanmak ve zamanla bunu alışkanlık haline getirmek anlamına gelmektedir. Radikal kabullenme, her kötü şeyde de öğrenilecek bir yan olduğunu fark edebilme ve bu tarafa odaklanma eylemidir.
Stutz, burada öncelikle yargısız olmamız gerektiğini ve kendimize olumsuz cümleler kurmamamız gerektiğini belirtir. Bunun nedeni, aklımıza gelen düşüncelerin ruh halimizi de etkiliyor olmasıdır. Hemen akla gelen olumsuz düşünceler, X parçasına aittir ve güneşi kapatan kara bulutlar gibidirler; güneşin hala orada olduğunu unutmamıza neden olurlar ve bizi karamsarlığa sürüklerler.
9) Minnet Akışı (Grateful Flow)
Bir önceki maddede bahsi geçen kara bulutları, Stutz, minnet akışı ile geçebileceğimizi söyler. Bunun için minnettar olduğumuz bir şeyler yaratmamız ve minnet duygusunu yoğun olarak hissetmemiz gereklidir. Bu minnet akışını yaratıcı bir eyleme dönüştürmemizin de altını çizer, yani; devamlı aynı şeyleri içimizden saymak yerine her seferinde yeni ve küçük şeyler bulmak bizim için daha yararlıdır.
10) Kayıp Hazmetme (Loss Processing)
Kayıp, ölüm ve yas insanlığın hala üstesinden gelebildiği bir düşünce değildir. Stutz, bir şeyleri daha kaybetmeden, onları kaybetme korkusu ve endişesi taşıdığımızı hatırlatarak, hayatımızda en sıkı neye tutunduğumuzu düşünüyorsak bunun üzerine imgelem yöntemiyle çalışmamızı önerir. Böylelikle bağlanmama gücüne erişeriz, yani, kaybetme ihtimalini de göze alarak çabalarımızı sürdürür ve hayata devam ederiz.
"Sersem, korksan da harekete geç!"
